ก่อนอื่นก็ อยากจะขอออกตัวว่าผมเคยอ่านหนังสือเล่มนึงของ Jared Diamond มาก่อนแล้ว คือเล่ม ปืน เชื้อโรค และเหล็กกล้า ซึ่งก็เป็นหนึ่งในหนังสือที่ผมชอบมากๆ และนับเป็นเล่มนึงที่อยู่ท็อปอันดับต้นๆเลยของหนังสือที่ผมเคยอ่าน

เพราะฉะนั้นแล้วก็อาจจะมี bias อะไรบ้างนิดหน่อยตอนอ่านเล่มนี้ครับ 😂

หนังสือ Upheaval เขียนโดยคุณ Jared Diamond เล่มที่ผมได้มาอ่านเป็นเวอร์ชันแปลไทยโดยสำนักพิมพ์ยิปซี ซึ่งผมสั่งมาจาก Readery ประมาณช่วงต้นปีครับ แล้วก็ได้หยิบมาอ่านไม่นานมานี้

เนื้อหาของ Upheaval เป็นไปตามชื่อหนังสือเลย คือเล่าเรื่องวิกฤติต่างๆ ที่เป็นเหมือน Tipping Point สำคัญในแต่ละประเทศ โดยหนังสือเล่มนี้มีการยกประเทศมา 7 ประเทศ คือ ฟินแลนด์ ญี่ปุ่น ชิลี อินโดนีเซีย เยอรมันนี และ ออสเตรเลีย ซึ่งวิกฤติของแต่ละประเทศที่คุณ Jared ยกขึ้นมานี้ก็มีทั้งจุดที่เหมือนและจุดที่แตกต่างกันไป

ถ้าใครเคยอ่านเล่มปืน เชื้อโรค และเหล็กกล้า ผมคิดว่ากลิ่นอายของหนังสือเล่มนี้ก็มีความใกล้เคียงกันกับเล่มนั้น เพียงแต่เมื่อลองมองละเอียดเข้าไปในเรื่องของ แต่ละประเทศแล้ว อาจจะต้องใช้แนวความคิดที่แตกต่าง และละเอียดอ่อนมากขึ้นในการมองมากกว่าที่คุณ Jared เคยเขียนไว้ในเล่มนั้น

เนื้อหาของ Upheaval ถูกแบ่งออกเป็น 3 ส่วนครับ

ส่วนแรกเป็นส่วนเล็กๆ ที่เล่าถึงประวัติส่วนตัวในสภาวะวิกฤติของคุณ Jared เอง ซึ่งเป็นเหมือนจุด Tipping Point ของตัวเค้า จากนั้นก็นำไปสู่แนวทางในการมองและวิเคราะห์ปัจจัยของเหตุการณ์วิกฤติ แล้วก็ปูไปสู่วิกฤติของประเทศ ซึ่งในบทนี้เป็นเหมือนการบอกเล่าว่าจริงๆแล้ว เราสามารถใช้ชุดความคิดเดียวกันในการมองวิกฤติส่วนบุคคลในการมองวิกฤติของประเทศ หรือภูมิภาคได้

ส่วนที่สองจะเป็นส่วนที่เล่าถึงเหตุการณ์วิกฤติที่เคยเกิดขึ้นมาก่อนแล้ว ในประเทศต่างๆ 7 ประเทศ ตามที่ผมได้เล่าไว้ข้างบนครับ ส่วนตัวผมคิดว่าตรงนี้นี่แหละที่เป็นส่วนที่เป็น page turner มากๆ คุณ Jared เขียนไว้ดี สนุกและเล่าเรื่องเหตุการณ์ต่างๆได้ค่อนข้างละเอียด โดยในแต่ละบทที่เขียนก็จะปิดท้ายด้วยการวิเคราะห์วิกฤติโดยอิงจากชุดความคิดที่ปูมาในส่วนแรก

ส่วนสุดท้ายของหนังสือจะเป็นการมองไปที่อนาคตข้างหน้า วิกฤติที่มีโอกาสเกิดขึ้นคืออะไร โดยใจความหลักๆที่เล่าก็จะมีเรื่องของการเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ซึ่งทุกวันนี้เห็นได้ชัดเจนในประเทศญี่ปุ่น

และอีกเรื่องที่สำคัญเลยคือการเสื่อมถอยลงของระบอบประชาธิปไตยในสหรัฐรวมไปถึงประเทศเสรีฯทั่วโลก (ตรงนี้อาจจะขึ้นกับมุมมองของแต่ละบุคคลด้วยแต่ผมคิดว่ามีความ make sense ประมาณนึง ถ้าใครสนใจอยากให้ลองหามาอ่านดูครับ) โดยผมคิดว่าหัวข้อนี้มีความน่าสนใจมากๆ คุณ Jared เล่าถึงของ Technology ที่มีผลต่อการลดลงของการประนีประนอม ซึ่งในความคิดของคุณ Jared ถือเป็นสิ่งสำคัญที่สุดในประชาธิปไตย กำลังถูกลดคุณค่าลงในสังคมอเมริกัน และอื่นๆ

ยังไงก็ตาม ผมคิดว่าหนังสือเล่มนี้ถึงจะเป็นหนังสือที่มีความหนาอยู่พอสมควร (หนากว่า Sapiens อีก 😂) แต่ผมคิดว่ามันมีความ Page Turner มากๆ อีกทั้งในช่วงวิกฤติแบบนี้ ผมคิดว่าชุดความคิดของคุณ Jared ถือเป็นชุดความคิดที่น่าสนใจมากๆ ถ้าหากใครอยากลองมาวิเคราะห์สถานการณ์ต่างๆ ณ ปัจจุบันนี้ครับ